Lichaamshouding

Terug naar jezelf

In het dagelijks leven is het gemakkelijk om de focus op jezelf te verliezen en op te gaan in de waan van de dag. Je bent dan, zogezegd, niet echt aanwezig. Een vakantieperiode is ideaal om hier eens rustig over te reflecteren en weer de connectie met jezelf te maken.

Een model dat we in onze trainersopleiding gebruiken, kan je hierbij wellicht helpen. We noemen dit model het Trainers ABC. Het geeft aandacht aan de drie essentiële voorwaarden die er zijn om primair contact te maken met jezelf, met de groep waarmee je werkt en met de trainingsstof. Laten we dit model eens nader bekijken. 

Trainers ABC 

Dit ABC geeft in drie kernwoorden de houding aan van waaruit je werkt en waar je naar terug kunt gaan op momenten dat je het contact met jezelf en je groep bent kwijtgeraakt:

• Aarden
• Balans
• Cadans 

Voordat je verder leest:

Dit model komt uit onze trainersopleiding en is dus gericht op trainers, maar is ook erg waardevol voor coaches die één op één werken met hun cliënten. Als coach kun je met dit ABC opnieuw contact leggen met jezelf en je coachingstijl, je cliënt en de coachingsvraag die op tafel ligt. Daarom leggen we na elk onderdeel van dit ABC kort een connectie naar hoe dit toe te passen is als coach. 

Aarden 

Aarden betekent zoveel als contact maken met de aarde of gegrond zijn. Men noemt het ook wel 'grounding'. Het tegenovergestelde van aarden is zweven. Dan hebben we geen contact met de aarde en zijn we ons in mindere mate bewust van onszelf en van onze omgeving.

De basis voor stabiliteit, rust, overzicht en zelfs zelfvertrouwen is een goede, geaarde houding. Als je fysiek geaard bent, geeft dat een stabiele persoonlijkheid. Lichaam en geest kennen een cybernetische werking (wederzijdse beïnvloeding). Een onzeker gevoel geeft vaak een letterlijk wankele houding.

Een professioneel trainer staat met beide benen stevig op de grond. Hij maakt daardoor contact met de aarde. Hij heeft een geaarde lichaamshouding. Een trainer die geaard is, is zich bewust van zijn eigen aanwezigheid en van het 'hier en nu'.

Oefening

Ga staan en ga met je aandacht naar je voeten. Je voeten raken de grond en dragen je lichaam. Door dit bewust te voelen, aard je jezelf en maak je contact met de aarde.

Aarden als coach

Als coach zal je vaker een zittende houding aannemen. Van belang is dan vooral dat je stevig in je schoenen staat in de figuurlijke zin van het woord. Je hebt als coach de taak om jezelf te blijven en het proces van je coachee te kunnen volgen zonder daarin mee te gaan. Daarvoor moet je geaard zijn. 

Balans

Zoals bij Aarden al aan de orde kwam, vormen lichaam en geest een cybernetische eenheid. Dit geldt niet in het minste voor onze balans. Deze balans kunnen we op twee manieren in het lichaam herkennen; door onze lichaamshouding en onze ademhaling. 

Lichaamshouding 

Wanneer het lichaam in balans is, dan heeft dat invloed op de geest. Andersom geldt ook; als er een fysieke disbalans is, is er vaak sprake van een achterliggende incongruentie. Een innerlijke disbalans wordt dus door ons lichaam weerspiegeld. Het is van belang dat een trainer een gecentreerde uitgangshouding heeft. 

Optimale staande lichaamshouding

Sta rechtop met je gewicht verdeeld over beide voeten. Je voeten staan in een lichte spreidstand, je knieën onder je heupen. Je romp bevindt zich recht boven je benen en je hoofd recht boven je romp. Je spant alleen die spieren aan die functioneel zijn. De rest van de spieren ontspan je.

Let op:

• Ben je té ontspannen, dan ga je slaphangen en duik je in elkaar. Je treedt daardoor uit je kracht.
• Ben je te gespannen, dan sta je kaarsrecht en zo stijf als een plank. Op deze manier verlies je energie. 

Ademhaling

Door op een goede manier adem te halen, reguleer je de juiste energiebalans. Een te snelle, hoge ademhaling wekt een gehaaste indruk. Als een coach of trainer gespannen is, zal je dat kunnen opmerken aan een snelle, hoge ademhaling. Een buikademhaling daarentegen geeft het meeste rust en evenwicht. Het is dus prettig om als trainer of coach een buikademhaling te gebruiken. Dit is echter niet per sé nodig, zolang je volledig ademt en het gebied tussen borst en onderbuik gebruikt. 

Je ademhaling is niet alleen belangrijk voor je energiebalans, maar ook voor je stem. Bij een goede ademhaling wordt je stem duidelijker. Houd daarbij de volgende zaken in de gaten: 

• spreek altijd op de uitademing
• laat je ademhaling je stem ondersteunen 

Een goede manier om het effect van je ademhaling te ontdekken is om te experimenteren met de locatie en het tempo van je ademhaling. Probeer deze eens van hoog naar laag en van snel naar langzaam af te wisselen terwijl je spreekt. 

Oefening 

Visualiseer je longen als een open kanaal dat krachtig gevuld wordt. Laat je longen volstromen door het gebied tussen borst en onderbuik uit te zetten. Dit doe je op de volgende manier: Zet je buik, flanken, middenrif en borstkas uit tot deze ruimten helemaal gevuld zijn met zuurstof. Uitademen doe je door dezelfde volgorde toe te passen, dus eerst je buik ontspannen, daarna je flanken, middenrif en borstkas.

Balans als coach 

In een sessie is het belangrijk dat je je constant bewust blijft van je houding ten opzichte van je coachee. Heb je de juiste afstand en neem je de juiste houding aan? Dit kan, afhankelijk van de persoon en het proces, bewust een mismatch of match zijn met de lichaamshouding van de coachee. Dit blijf je tijdens het gesprek steeds afstemmen.

Cadans 

Nu je een goede, gecentreerde en geaarde houding hebt gevonden en je bewust bent geworden van de kracht van je ademhaling, is er nog een derde voorwaarde waarmee je met je lichaamshouding invloed kunt hebben op het contact met jezelf en de groep. Vanuit een goede lichaamshouding kun je bewegen en je ritme, je cadans vinden. Met je lichaam kun je betekenis geven aan de woorden die je uitspreekt. Het is belangrijk om je er bewust van te zijn hoe jouw expressie je boodschap kan ondersteunen, maar ook kan ondermijnen. 

Je lichaamsdelen bepalen de balans in je lichaamshouding. Je gewrichten, de scharnieren van je lichaam, zorgen voor beweging, ritme en cadans. Wanneer je bewegingen in contrast staan met je verhaal, kan dit bij je trainees tot verwarring leiden. Twee voorbeelden ter verduidelijking:

• Een enthousiast, gepassioneerd verhaal dat je met een vrolijke, sprankelende stem en een lach vertelt, komt minder overtuigend over als je stil blijft staan en je lichaam niet dezelfde expressie heeft als je stem en je gezichtsuitdrukking.
• Een ernstig verhaal dat je vertelt met een zware stem en een droevig gezicht, komt niet geloofwaardig over als je daarbij een sterk zwaaiende en snel bewegende lichaamshouding hebt. 

Creativiteit

Het vinden van de juiste cadans is niet alleen belangrijk voor je geloofwaardigheid. Als je niet beweegt en je lichaam dus vastzet, loop je het gevaar dat je ook je eigen (creative) gedachten vastzet. Daarom is het van groot belang dat je lichaam beweegt op zijn eigen natuurlijke wijze. 

Cadans als coach 

Als je werkt met een coachee gaat cadans meer over volgen en leiden. Je gebruikt non-verbale communicatie om eerst een connectie te maken en af te stemmen. Dit doe je door de bewegingen van je coachee te volgen. Daarna beweeg je je coachee tot actie. Dit proces herhaalt zich. Als coach is het belangrijk om deze techniek te kennen en toe te kunnen passen. 

De ideale lichaamshouding tijdens de vakantie 

Tijdens de vakantie is er voldoende ruimte en tijd om als trainer of coach tot rust te komen, te aarden en opnieuw je balans en cadans te vinden. Dit proces begint bij voldoende rust. De ideale vakantiehouding voor trainers en coaches is dus volgens ons bij voorkeur horizontaal. Dit zeggen we natuurlijk met een knipoog, want er zijn talloze manieren waarop je ontspanning kunt vinden, maar neem vooral je rust. 

Ben je nieuwsgierig geworden naar de invloed van jouw lichaamshouding en wil je daar meer over weten? Wil jij jezelf na je vakantie op dit gebied verder ontwikkelen als trainer of coach en ben je benieuwd of TCA je daarbij kan helpen? We nodigen je van harte uit voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek of de volgende infodag.